Dünyanın her yerinde polis düzeni sağlayarak insanların belirli bir düzen ve uyumda yaşayabilmesi için koyulan kurallara uymayan veya insanların hayatını veya mal varlığına zarar verecek girişimde bulunanlara kanunları adalet kurumlarının belirttiği şekilde uygulayan ve yerine getirmektedir. Polislik mesleğini icra edenler göreve başladıkları tarihten itibaren 4C yani emekli sandığı kapsamında değerlendirilip sigorta primleri yatırılır. Emeklilik hesaplama işlemleri ise normal memurlar gibi değil bazı özel şartlar değerlendirilmesi sonucunda emeklilik hakkı elde edebilmektedir. Bu zorlu meslek iş hukukunda özel yıpranma bırakan meslekler arasında yer aldığı için polislerde emeklilik hesabı yapılırken kanunda fiili hizmet müddet zamanı olarak geçen ve halk arasında yıpranma payı olarak bilinen uygulama esas alınarak hesaplanır. Bu yıpranma süresi ise polislik görevini icra edenlerde her 1 yıl için 3 aylık bir süre baz alınır. Bu hesaplamaya örneği şu şekilde izah etmek gerekirse 20 sene görev alan polis için ek olarak, 5 yılda yıpranma payı süresi verilerek 25 yıl hizmeti varmış gibi hesaplamada dikkate alınmakta. İş kanununda yıpranma ilgili emeklilik süresini kısaltan süreler ve diğer meslekler aşağıdaki gibidir;
- Polis, Asker, Mit 1 yıl için 3 ay
- Madenci 1 yıl için 6 ay
- Radyasyon ortamında çalışanlar için 3 ay yıpranma payı vardır.
Polisler için emeklilik hesaplama işlemi yapmak için en önemli kriterlerden birisi ise kişinin polisliğe giriş yaptığı ilk tarihtir. Emeklilik hesaplamasını değiştiren üç farklı dönem ve tarih vardır bunlar; 08.09.1999 tarihi öncesi, 08.09.1999 – 30.04.2008 arası ve 01.05.2008 sonrası şeklinde ayrılmakta.
8 Eylül 1999 Öncesi Göreve Başlayan Polislerde Emeklilik
Bu tarih ve öncesinde polis olanlar çalışma sürelerinden dolayı ortaya çıkan yıpranma payının tamamı emekli olma yaşından indirilir. Yani örnekle 8 Eylül 1999 tarihinde göreve başlayan erkek bir polis memuru 25 yılı doldurduğunda, bayan bir polis memuru 20 yılı doldurduğunda polis memuru olmaya hak kazanırdı.
99 Öncesi Kadın / Erkek Polis Emeklilik Hesaplama Robotu
8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 Tarih Arasında Göreve Başlayan Polislerde Emeklilik
Polis olan memurların emeklilik yaşını öğrenebilmesi için diğer bir grup ise 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 tarihi arasında polisliğe başlayanları ilgilendirmektedir. Bu tarihler arasında polis olanlar çalıştıkları dönem içerisinde kazandıkları yıpranma payı 3 seneyi aşmamak şartı ile yarısı yaş sınırından indirilir. Yaş şartlarının köklü bir şekilde değiştirildiği bu tarihler için diğer statüde çalışan devlet memurlarında bayan polis olmayan memur için emekli olma hakkı için doldurması gereken yaş haddi 58 yaş iken, polis olmayan erkek devlet memurları içinde 60 yaş baz alınmaktadır. Ancak bu şartlar polisler için 52 yaş olarak kalmıştır. SGK tarafından yapılan yaş reformu ile kadın ve erkek polis memurları 8 Eylül 1999 tarihinden sonra göreve başlamış ise 25 yıl hizmet verdikten sonra 52 yaşında emekli olabilecektir. Bu tarihlerde başlayan polisleri ilgilendiren olay 8 Eylül 1999 tarihinden sonra görevde yıpranma payı 3 yıldan çok olmama şartı ile yaş haddinden indirilebilecektir.
Polislere ve bazı mesleklere tanınan yıpranma payı polisler için her yıl 3 ay olarak sayılırdı ve bu emeklilik yaşından indirildi fakat 1999 yılı itibariyle bütünde 58/60 yaş şartının gelmesi ile polislere tanınan yıpranma payı indirim hakkı işlevsiz hale getirildi.
Konuyu daha iyi kavrayabilmeniz için şu şekilde örneklendirecek olursak; 01 Ocak 2000 Tarihinde göreve aşlayan bir erkek polis memuru , diğer memurlar gibi 60 yaş ve 25 yıl hizmet şartıyla emekli olsun. Bu memur , 20 yıl çalıştığı takdirde 5 yıl da yıpranma payı kazanacak ve 25 yılı doldurmuş sayılacak. Bu arada kazandığı ilave 5 yılın yarısı yani 2.5 yıl tabi olduğu 60 yaştan indirilecek 57.5 yaşa tabi olacak. Fakat aynı polis memuru , yaş haddi açısından 52 yaşına tabi olduğundan zaten 57,5 yaşından çok önce yani 52 yaşında emekli olabilecek. Dolayısıyla burada polis memuruna yıpranma payı verilmiş olması , emeklilik tarihini erkene çekmemiş oluyor.
Not: 16.06.2010 tarihinde meclis oylamasında kabul gören 5997 sayılı kanun resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
Polisler için nasıl emekli olabileceklerini hesaplama şekli böyledir. Bu kanunun yürürlüğe girmesi ile Emniyet Mensuplarındaki diğer kolluklar da ve bölümlerde de yaş değişikliği uygulanmıştır. Polis memurlarının rütbelerine göre emeklilik yaş hadleri yeniden düzenlenmiştir. Buna göre;
- Emniyet müdürleri ve emniyet müfettişleri: 60 yaş
- Emniyet müfettiş yardımcıları ve emniyet amirleri: 58 yaş
- Baş komiser, komiser ve komiser yardımcıları: 56 yaş
- Kıdemli baş polis memuru, Baş polis memuru ve polis memurları: 55 yaş olarak değiştirilmiştir.
