Sigortalı bir işte çalışmakla kişiler elde ettiği maaş alma hakkı kadar hayatında sağlık açısından gelişecek olumsuz ve ani müdahale gerektiren kazalar sonucu oluşan tedavi ihtiyaçlarının karşılıksız olarak giderilmesi için avantaj sağlamaktadır. Çalışan kişinin sağlık primi düzenli olarak işvereni tarafından yatırıldığı zaman kişi istediği sağlık ocağı, hastane veya diğer sağlık kuruluşlarından düşük katılım payları ödeyerek tedavi olur sağlık kontrollerini yaptırabilir. Tabi çalışan kişilerde hem işini kaybedip ekonomik sıkıntıya girmemek hemde sağlık güvencesini kaybetmemek için çabalamakla birlikte işini kaybetmesi halinde haklı olarak endişelere kapılmaktadır. Haberimizin detayında “İşten ayrıldıktan sonra SGK – ssk ne kadar geçerli?” sorusunun ve yıl içerisinde yerine getirilen şartlar ile kaç gün daha sağlık hizmeti alabileceği detaylarını vereceğiz.
Haberlerimizin genelinde bahsettiğimiz gibi sosyal güvence kurumu olarak işleyen SGK işverenler ve işçiler açısından para aktarma görevi ile birlikte çalışan kişilerin sağlık ve diğer sosyal hakları konusunda kanun ve yaptırımlar uygular. Tabi bu yaptırımların çoğu çalışan kişilerin avantajına olsa bile bazıları belirli süreler içerisinde bazı haklar yitirilip bite bilmektedir. Örneğin aktif bir şekilde sigortalı çalışan kişinin işine devam ederken her halükarda sağlık hizmetinden sonuna kadar faydalanabilmekte iken, işten ayrılma halinde kişinin bu sağlık hizmetinden belirli bir süre faydalanabilmesi gibi..
İşten Ayrıldıktan Sonra SGK Ne Kadar Geçerli Olur?
Sağlık hizmetinden faydalanma şartları SGK nın halen yürürlükte olan 5510 sayılı kanun içerisinde detaylandırılmış ve şten ayrılan kişiler için gerekli şartlar şu şekilde belirtilmiştir; İşten çıkan kişinin işsiz kaldığı süreler içerisinde sağlık hizmetinden faydalanması koşulu aktif sigortalı iken adına yatırılan prim süresinde göre değişkenlik göstermektedir. Buna göre; kişinin işten ayrılma tarihinden önceki bir yıl içinde 30 gün prim ödemesi durumuna kişi işten çıktıktan sonraki 10 gün boyunca sağlık hizmetinden aktif sigortalı gibi yararlanacağı, yine bu süre bir yıl içerisinde 90 gün prim ödemesi olması halinde 90+10 olarak 100 gün boyunca sağlıktan faydalanabilir. Kanun içerisinde işten çıkan sigortalı için belirtilen şartların aynısı kişinin aile fertleri (bakmakla yükümlü oldukları) açısından da aynıdır.
30 günü varsa 10 gün,
90 gün prim ödemesi varsa; İşten ayrıldığı tarihten sonra, 10+90=100 gün sağlık yardımından faydalanabilir.
Yukarıda belirtilen süreler için kişiler devletin güvencesinde sağlık kuruluşlarına gidip muayene olabiliyor, ancak çok dikkat etmeniz gereken diğer bir konu bu sürelerin bitmesinden hemen sonra eğer yeni bir işe girip sigortalı ile çalışmaya başlamamış iseniz kendi adınıza genel sağlık sigortası primi yatırmaya başlamalısınız, bu primlerin hesaplanması ve GSS kapsamına alınmanız için yapmanız gereken şehrinizdeki sosyal yardımlaşma kurumlarına giderek gelir testi yapılması ve çıkan hesaplamaya göre genel sağlık sigortasını yatırarak sağlık hizmetinden faydalanmaya devam eder. İşsiz kalınan süreler içerisinde test yaptırmaz iseniz ayda 390 TL’lik bir cezayla karşı karşıya kalıyor. Yapılan gelir testinin uygulaması ile tespit edilecek aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olanların ise genel sağlık sigortası primi devlet tarafından ödenir.
Genel Sağlık Sigortası Nedir İşsizler Faydalanmalımıdır?
GSS Türkiyede 1 Ocak 2012 tarihinden başlayarak hiçbir sosyal güvencesi olmayan ve gelir testi sonucu prim yatırması kararı çıkan kişilerin zorunlu olarak kapsamına girdiği ve prim ödemelerine göre kişiye sağlık hizmetinden yararlanma hakkı eren sistemdir. Kanun kapsamında Genel Sağlık Sigortası yaptırmasına gerek olmayanlar şöyle belirlenmiştir:
- Sigortalı olanlar,
- Sigortalının bakmakla yükümlü oldukları (Sigortalının çocukları 18 yaşını, lise ya da listeye denk bir eğitim görüyorsa 20 yaşını, yüksek öğrenim görüyorsa 25 yaşını geçtiğinde ya da evlendiklerinde bakmakla yükümlü olunan kişi statüsünden çıkıyorlar)
- Resmi olarak yoksulsa sigortalının anne ve babası
- İsteğe bağlı sigorta primi ödeyenler
- Emekli aylığı, dul ve yetim aylığı, malullük aylığı alanlar
- Geçici köy korucuları
- 65 yaş aylığı ve engelli aylığı alanlar
- İŞKUR’dan işsizlik maaşı alanlar
Yukarıdaki başlıklar haricinde kalan kişiler için GSS zorunlu ve herkesin yapması gereken bir prim ödemesi olarak belirtilmiştir. Ödenecek primlerin belirlenmesi için ilk etapta gelir testi yaptırılmasıdır. Eğer test yaptırılmaz GSS kapsamına girecek bir girişimde bulunmazsanız yasal sorumluluğunuzu yerine getirmemiş olursunuz ki bu durum karşısında adınıza cezai yaptırımlar çıkarılır. Gelir testi nerede yapılır diye merak edenler için, şehrinizdeki kaymakamlık bünyesindeki sosyal yardımlaşma bölümünde yürütülerek test aşamaları ile yapılan ve bir hanedeki toplam gelire vs. bakılarak Genel Sağlık Sigortasını ailede kimin ve ne kadar ödeyeceğinin belirlendiği bir ölçüm şeklidir.
GSS kapsamına cezalı olarak otomatik dahil olup olmadığınızı sorgulayıp öğrenmek isterseniz E-Devlet sitesini kullanabilirsiniz. E-devlet şifreniz ile sisteme giriş yaptıktan sonra kurum listesinden SGK’yı bulup “Genel Sağlık Sigortası Tescil ve Prim Borcu Sorgulama” menüsünden yönlendirmeler ile borç ceza tutarını kolayca öğrenebilirsiniz.
Hayatta insanların nasıl bir suprizlerle karşılaşacağı hiç belli olmaz, bugün gayet sağlam ve sağlıklı iken sabah çok hasta bir vaziyette uyanabilirsiniz bu yüzden işe girişlerinizde maaş anlaşması kadar sigorta girişlerimizin aktinde yapılması konusuna dikkat etmelisiniz. Anlık olarak akseden kişilerin %30 gibi bir kısmı gittikleri hastanelerde sağlık primlerinin ödenmediği ve sigorta girişlerinin aktif olmadıklarının haberini almakta sizde bu gibi durumlar ile karşılaşmamak için sürekli olarak sigortanızın aktif olarak yatırılıp yatırılmadığını ve hizmet dökümünü e devlet panelinden çok basit bir şekilde sorgulayarak bilgi alabilirsiniz. İşten çıkış verildiğinde ise yukarıda belirttiğimiz günleri kaçırmadan hemen sağlık priminizi yatırıp arada boşluk vermeden sağlık hizmetini devam ettirebilirsiniz.
