Fazla Mesai Ücreti Nasıl Hesaplanır? 2019

Fazla mesai ücreti hesaplamak İş Kanunu’nun 4857 sayılı hükmüne göre belirlenmiş şartlar doğrultusunda yapılmaktadır. Çalışma şekli ve şartı fark etmeksizin haftalık 45 saatlik süre aşıldığı takdirde bu çalışma saatleri fazla mesai ücreti olarak adlandırılmaktadır. Fazla mesai ücretlerini hesaplama sistemi hafta içinde ya da cumartesi, pazar günlerinde aynıdır.

Fazla çalıştığını iddia eden çalışanın bu durumu ispat etme zorunluluğu vardır. İspat etme esnasında yazılı belgeler kullanılabileceği gibi tanıklar da kullanılabilmektedir. Yazılı belgelerin kullanılması her zaman kesin sonuçlar elde etmek için daha idealdir. Belirli meslekler ve durumlar dışında her çalışanın fazla mesai alma hakkı bulunmakta ve bu hakkı İş Kanunu’nca koruma altına alınmaktadır.

Bir çalışanın fazla çalıştığını iddia ettiği durumda eğer ki yazılı evraklar bulunmuyorsa tanık bulması gerekmektedir. Yazılı belgelerde bulunması gereken özelliklerin beraberinde dinlenilen tanıkların da tarafsız olması şarttır. Tanığın davacı ile aynı zamanlarda çalışmış ve aynı iş yerinde çalışma koşullarını bilen bir kişi olması gerekmektedir.

Fazla Mesai Ücreti Hesaplanırken Nelere Dikkat Edilir?

Fazla mesai ücreti hesaplanırken bazı şartlar aranmaktadır. Bunlar;

1. Haftalık çalışma saati 45 saati aşmalıdır.
2. 45 saatlik çalışma süresinin altında olacağına dair çalışan ve işveren arasında anlaşma olup olmaması önemlidir.
3. Haftalık çalışma saati 45 saat olsa dahi çalışanın günlük çalışma saati 11 saat olarak belirlenmiştir. Günlük 11 sat geçilir ise fazla mesai talep edilebilir.
4. Geriye dönük mesailerin fazla olma durumunda hakkaniyet indirimi yapılmaktadır. Bu indirim genel olarak %30 civarındadır. Eğer bu indirim yapılmasına karşı belgeler mevcut ise, indirim yapılmadan yararlanılabilir.
5. Yıllık fazla mesai ücreti en fazla 270 saattir. Bu yüzden fazla mesailer aylık olarak ödenmelidir.

Fazla Mesai Ücreti Hesaplanırken Yöntem Nedir?

İş Kanunu’nun 857.sayılı maddesine göre haftalık çalışma süresi 45 saattir. Eğer işletmenin çalışma saatleri 45 saat altında ise fazla mesailer çalışma ücretinin %25’i kadar fazla ödenir. Fakat işletmenin çalışma saatleri 45 saat üstünde ise fazla mesailer çalışma ücretinin %50’si kadar fazla ödenir. Bu hesaplamalar işçinin saatlik maaşı üzerinden yapılır. Çalışan ile işveren arasında farklı bir sözleşme var ise bu hesaplamalar dışında işlemler gerçekleştirilir.

Fazla mesai ücreti hesaplama örnekleri:

1. Bir çalışanın aylık ücreti 2700 TL ise günlük çalışma ücreti 90 TL olacaktır. Bu durumda çalışma ücreti saatlik olarak 12 TL olarak hesaplanır.
2. Saatlik 12 TL ücret alan çalışanın, işletme yeri 45 saatten az çalıştığı düşünülürse %25’i olarak hesaplanacaktır. Bu da fazla mesai ücretini 15 TL yapmaktadır.
3. Saatlik 12 TL ücret alan çalışanın, işletme yeri 45 saatten fazla çalıştığı düşünülürse %50’si olarak hesaplanacaktır. Bu da fazla mesai ücretini 18 TL yapmaktadır.

 Fazla Mesai Ücreti Zaman Aşımına Uğrar Mı?

4857 sayılı İş Kanunu kapsamında, ödenmeyen fazla mesai ücretleri çalışanların hakları olarak korunmaktadır. Bu kanun gereği fazla mesai ücretlerinin 5 yıl zaman aşım süresi vardır. Bu süre geçilmediği müddetçe çalışanlar fazla mesai ücreti haklarını talep edebilirler.

Fazla Mesai Ücreti Verilmeyen Meslekler

Bazı meslekler fazla mesai ücreti talep edememektedir. Bu meslekler şunlardır;

1. Üst düzey yöneticiler fazla mesai ücreti talep edemezler. Diğer çalışanlara kıyasla daha yüksek maaş alan bu kişiler kendi çalışma günü ve saatlerini ayarladıkları için bu hakkı kullanamazlar.
2. Kapıcılar esnek çalışma saatlerine ve konutunun iş yerinde olması sebebiyle fazla mesai ücreti talep edemezler.
3. Tıbbi mümessilleri kendi çalışma saatlerini belirledikleri için fazla mesai ücreti talep edemezler.
4. Karayolları Trafik Yönetmeliği kapsamında bulunan şoförler günde en fazla 9 saat çalışabilmektedir. 9 saatten fazlası yasaktır. Bu sebeple haftada maksimum 63 saat çalışabilir ve yalnızca bu saatler için fazla mesai ücreti talep edebilirler.

Fazla Mesai Ücreti Alamayanlar Kimlerdir?

Fazla mesai yapma hakkı olmayan kişiler şunlardır;

1. 18 yaşını doldurmamış işçiler
2. Hamile, yeni doğum yapmış ve emziren işçiler
3. Part-time veya dönemsel çalışan işçiler
4. Sağlıklı durumun çalışmaya elverişli olmayan işçiler
5. Gece mesaisi yapan işçiler
6. Maden ocakları veya kablo döşeme işinde çalışan işçiler
7. Yer altı ve su altı işlerinde çalışan işçiler