Ecrimisil, kısa ve öz anlamı bir yerin yasal olmayan şekilde işgal edilerek kullanılması sonucu ortaya çıkan devlete ödenen vergi, veya şahıs mülkleri için kullanım tazminatı bedeli anlamına gelmektedir. Ecrimisil olayının doğması için öncelik olarak mülk izinsiz veya yasal bir şekilde satış işlemi gerçekleşmeden kullanım veya sahiplenilme niyeti ile yasa dışı bir şekilde kullanımdan meydana gelir. Bireylere veyahut kamu,özel tüzel kişiliği bulunan kişiler için mahkemelere başvuru yaparak açılabilecek olan ecrimisil davası ile hedeflenen işlem kullanımdan doğan işgal tazminatı hakkının doğması ve mülkün gerçek sahibine verilmesi olayıdır.
Mülk kullanımının işgali çeşitli şekillerde oluşabilmektedir. Bu işgal türleri şahıslara ait bir arsa üzerine ikamet amaçlı ev inşaatı yaparak sahiplenmesi, veya bir gayrimenkulü izinsiz bir şekilde tarım işinde kullanma, üzerine çeşitli amaçlar ile işleyerek kendine göre düzenleme yapılması, veya kişilerin izni dahil olarak belirli bir süre için kira bedelinin ödenmesi ancak bu sürenin bitimi ile hiçbir kira bedeli ödemeden yerin kullanılmasına devam edilmesi, devletin demirbaş bünyesindeki özel araçların, hazine arazisinin, veya binasının hak edilmeden ve izinsiz kullanılmasından ötürü ecrimisil olayın doğmasına sebep olmaktadır.
Ecrimisil Davası Nedir Nasıl Açılır ?
Ecrimisil davası kullanımı gerçekleştiren işgalci tarafa açılan ve mülk sahibinin resmi merciler kanalı ile yapılan işgal süresi veya kullanım boyutuna göre karşılığının alınması amacı ve kullanılan şeyin işgalci tarafından terk edilmesi amacı ile dava açması işlemidir. Peki, ecrimisil davası nedir diye sorarsanız, haksızlık yapan işgalci olan şahsa karşı açılan davaya denmektedir. Yapılan dava süresince işgal edilen şeyin bedeli bilirkişi tarafından tespit edilir ve üzerine faizi de eklenerek gerçek hak sahibine tazminat şeklinde ödenmesi aşamasına getirilir. Ecrimisil davasının açılabilmesi için somut bir şekilde yerin veya eşyanın bir başkası tarafından kullanıldığının ispatı yapılabilmelidir.
Ecrimisil davaları Türk Medeni Kanunu kapsamındaki geçerli bulunan kanun ve maddeler doğrultusunda sonuca bağlanmaktadır. Başvuru yapılan mahkeme kanalınca işgalcinin kullanımında ki hak veya mülkün el değiştirip esas sahiplerine iade edilmesi ayrıca kişi veya kurumun elinde tuttuğu süreç içerisinde elde ettiği fayda karşılığında hesaplanan belirli tutardaki tazminat ödemesinin geri vermesi sağlanmaktadır. Bu dava için başvurunun yapılması esasına bakılırken mülk sahibinin gerçek anlamda zarara girip girmediğine ya da işgalci olan kişinin kusur ya da hatasına bakılmadan açılabilmektedir. Art niyetli olarak işgalci olması davanın açılması için yeterli sebeptir. Gayrimenkulün alınan gelirleri tazminat ile hesaplanır ve mülk sahibine dönemsi sağlanır.
Ecrimisil Dava Açma İşlemi Süreci..
Ecrimisil konusunu meydana getiren işgal işlemi sonrasında gerçek hak sahibi işgalciye noter kanalı ile ihtarname ile bildirim yapılır. Yapılan ihtarnameye 30 gün içerisinde itiraz edilebilir. Daha sonrasında işgal edilen gayri menkulün resmi kayıtlarının bulunduğu il veya ilçelerdeki adalet makamları olan mahkemelere başvuru yaparak daha işlemi başlatılır. Dava sonucuna yaklaşıldığı zaman mahkemece bilirkişilere görevlendirme yaparak yapılan işgal karşılığında ki tazminat tutarı ve mahkemece çıkarılan harç ve ödemeler tutara dahil edilerek işgalciye ödenmesi üzere tebliğ edilir. Dava açısından işgal süresi çok önemlidir. İşgal süresi beş yılı aşması halinde yalnızca beşinci yılı kapsayan süreye kadar baz alır ve 5 yıldan fazlası hesaplamaya dahil edilmez.. Mahkemece çıkarılan ecrimisil bedeli hak sahibine ödese bile Bu dava ayrıca tapu iptali mahkemesi ile beraber açılmaktadır.
Ecrimisil Tutarının Ne Kadar Olduğu Belirlenmesi..
Ecrimisil, bir gayrimenkul art niyetli işgalcilerce hakkı olmadan faydalanarak mülkün gerçek mülk sahibini uğrattığı zarar ve o mülkü kullanımı ile elde ettiği kazancın veya faydanın para le ifade edilebilen karşılık ile ödenmesi işlemidir. Ecrimisil tutarı, mülkün, mülk sahibi tarafından onayı haricinde yasal olmayan ya da gerçek şahıslar tarafından işgal edilip ya da tasarruf edilmesi nedeni ile mülk sahibinin uğradığı zarar, işgalcinin kazandığı kâr, kira bedeli ve daha birçok sebepler ile bedel hesaplamada esas alınmaktadır.
Ecrimisil tespiti belirlenmesi esnasında devletin hazine mülkünün fiyatı ve değeri baz alınır. Mülkün o anki durumu, lokasyonu, niteliği, tarım için kullanıldıysa sağladığı verimi, alt yapısı, bulunduğu mevkisi, işgal öncesi ve sonrasında getirilen hali, işgal edilmeden evvelki zamanda mülk sahibi ne kadar gelir elde edebilirdi gibi birçok tespit dikkate alınmaktadır. Bu değerler tespit edilerek rayiç bedel de hesaplanır ve ecrimisil değeri belirlenir, tazminat ona göre mülk sahibine işgal eden kişi tarafından dava aracılığı ile verilir.
Devlet arazileri ecrimisil değeri hesaplanırken yine arazinin bulunduğu il veya ilçedeki mal müdürlüğü veya vergi dairelerince komisyon ortamında hesaplanır, hesaplanan tutar ise işgal eden kişinin adına tahakkuk ettirilerek ödemesi sağlanır. Bir çok kişi tarafından ecrimisil tazminat değilde kira bedeli olarak bilmektedir.
Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin (d) bendinde ecrimisil, Hazine taşınmazının, İdarenin izni dışında gerçek veya tüzel kişilerce işgal veya tasarruf edilmesi sebebiyle, İdarenin bir zarara uğrayıp uğramadığına veya işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın İdarece talep edilen tazminatı olarak tanımlanmıştır.
Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin (e) bendinde Fuzuli şagil (İşgalci), kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, Hazine taşınmazının zilyetliğini, yetkili İdarenin izni dışında eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu malı kullanan veya tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişilerdir, şeklinde tanımlanmıştır.
Söz konusu tanımlar incelendiğinde ecrimisil,
– İzinsiz olarak kullanılan bir mal vardır.
– Malın sahibinin bu malı kullanamamaktan dolayı zarara uğrayıp uğramadığına bakılmaz.
– Bu maldan işgal, tasarruf veya herhangi bir şekilde kullanılarak faydalanmak söz konusudur.
– İşgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaz.
– Ecrimisilin takdirinde taşınmazın işgalden önceki haliyle getirebileceği muhtemel gelir esas alınır.
– Ecrimisil mal sahibi tarafından istenir, fuzuli şagil tarafından ödenir.
– Ecrimisil, malın sahibinin izinsiz kullanımının karşılığı olan bir tazminattır.
unsurlarını içermektedir.
Ecrimisil ile kira bedelini ayıran özellikler şunlardır;
1. Kira devlet mallarının bir idare şeklidir. Ecrimisil ise idare şekli değildir. Aslolan kira ile idaredir.
2. Kirada sözleşme sözkonusudur. Ecrimisilde ise tazminat sözkonusudur.
3. Kira geleceğe ecrimisil ise geçmişe yöneliktir.
4. Kira alacakları ödenmediğinde 2004 sayılı icra iflas kanunu hükümleri uygulanır. Ecrimisilde ise 6183 sayılı kanun uygulanır.
5. Kira nedeni ile oluşan uyuşmazlıklar için adli yargıya gidilirken ecrimisilde idari yargıya gidilir.
