Vergi Usul Kanunu 486 Sıra numaralı tebliği ile Serbest meslek kazancına tabi ve mükellefiyet türü (Götürü) basit usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulması ve söz konusu mükelleflerden defter tutmak zorunda bulunan kişilerin defterlerinin bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması, vergi beyannamesi, bildirim ve dilekçelerin elektronik ortamda verilebilmesi ile elektronik ortamda belge düzenlenebilmesi amacıyla geliştirilen Defter-Beyan Sistemine yönelik olarak Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ düzenlenerek son halinden sonra Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere Başbakanlığa iletildi.
Bir çok mükellef yayımlanan 486 sıra numaralı tebliğ ile karışıklığa düşerek, sistemin ne zaman geçerli olacağı, başvuruların nasıl ve hangi güne kadar başvurmaları yanı sıra başvuru yapılmaması durumunda karşılaşılacak cezai işlemlerinin ne olduğu konusunda kafa karışıklığı durumuna dönüşmüş halde. Bu konu hakkında sizi aydınlatacak şekilde defter beyan sistemine geçiş için aşamalar ve yapılması gereken işlemleri anlatacağız.
Defter Beyan Sistemine Başvuru Nasıl Yapılacak ?
Başvuruyu mükellefler bizzat bağlı bulundukları vergi dairesine yapabilecekler. Aynı zamanda tebliğde belirtilen ve defter beyan sistemine zorunlu olarak geçecek mükellefler İnternet ortamında www.defterbeyan.gov.tr adresinden kimlik bilgileri ile online olarak yapabilecektir.
Defter beyan sistemine 31/12/2017 tarihinden önce mükellefiyeti bulunan kişiler en son 31/01/2018 tarihine kadar vergi daireleri veya online defterbeya.gov.tr adresinden yapmak zorundadır. 31/01/2018 tarihinden sonra ilk defa mükellefiyet kaydı yapan mükellefler işe başladıkları tarihten itibaren 7 gün içerisinde Vergi dairesinde alacağı İnternet şifresi ile defter beyan sistemine kayıt yapmak zorunda. Yeni başlayan mükellefler internet şifreleri ile sisteme dahil olacağı gibi bağlı bulundukları oda veya mali müşavirler ile yapmış oldukları aracılık sözleşmesi dolayısı ile muhasebeciler veya oda yetkilileri sisteme başvuru ve kayıt sistemine erişim yapabilecektir.
Defter Beyan Sistemine Kimler Başvuru Yapmak Zorunda ?
V.U.K 486 sıra numarasında belirtilen Serbest Meslek Erbapları (Doktor, Avukat, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir, Yeminli Mali Müşavir, Mimar, Mühendis, Veteriner) sistemi zorunlu olarak kullanacak. Aynı zamanda kazançları götürü usulde (basit usul) olan mükellefler de serbest melek mükellefleri gibi sisteme dahil olmak zorundadır. 01/01/2019 tarihinden itibaren ise yasa gerçek usule tabi tüm mükellefleri sisteme dahil edilecek. Bu uygulamadan bu yıl için sadece noterler muaf tutulacak 01/01/2019 tarihinden sonra gerçek usul mükellefler ile birlikte noterlerde geçiş yapacak.
Defter Beyan Sistemine Başvuru İçin Son Gün Ne Zaman ?
Sisteme başvuru süresi 31/01/2018 tarihine kadar sürecek. Fakat kanunun resmi gazetede yayınlanmadığı için kesin bir ifade kullanamıyoruz. Uygulama uzatılma ihtimalide olabilir.
Kendi Şifresi Olan Mükellefler Bu Sistemi Kullanabilecek mi ?
Beyanname imzalatmak zorunluluğu bulunmayan mükellefler beyan sistemlerini kendileri kullanabilecek. Aynı zamanda sisteme kayıt, düzeltme, silme ve beyan gönderme işlemi yapabilecektir. Bunlar basit usul mükellefler, avukatlar, noterler, Yeminli Mali Müşavirler (Sadece Kendi Defterleri İçin) ile sınırlı olacak. Bu grubun haricindeki mükellefler şifre ile sadece defter görüntüleme, düzenleme işlemi yapabilecek ancak beyanname gönderemeyecek ler. Dönemsel halde düzenlenen beyannameleri sadece Mali Müşavirler gönderebilecektir.
Defter Beyan Gider – Gelir İşlem ve Kayıt Süreleri Nedir ?
- İşlemlerin defterlere kaydı, ait oldukları aya ait katma değer beyannamesinin verilmesi gereken son güne kadar (Takip eden ayın 24’ü) yapılabilecek. Beyanname süreleri uzatılırsa kayıt süresi de uzamış olacak.
- Takvim yılının son ayına ait kayıtlar, takvim yılına ait gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken son gün saat 23:59’a kadar yapılabilir.
- Basit usule tabi mükelleflerin alış ve giderleri ile satış ve hasılatlarına ilişkin üçer aylık kayıtlar, izleyen ayın sonuna kadar Sisteme kaydedilir.
Sistem üzerinden işletme hesap özeti ve stok bilgileri nasıl girilecek.
Mükellefler, üzerinden amortisman ayrılan kıymetler ile bunların amortismanlarını, Sistem üzerinden tutacakları envanter defterinde, amortisman defterinde veya amortisman listesinde gösterebilecektir.
Örneğin mükellef amortismana tabi bir demirbaş aldığından bunu sistem üzerinde amortisman kartı açarak, Faydalı ömür bilgilerini, kıst amortisman olup olmadığı ve azalan bakiyeler ile normal amortisman yöntemlerini seçip kaydettikten sonra, sistem gider ve indirilecek Kdv (Maliyette Olabilir) kayıtlarını otomatik kaydedip takip edecek.
Demirbaş satışa konu olduğunda Kar/Zarar kaydını otomatik oluşturacak.
İşletme hesap hulasası (özeti), zirai kazanç hesap özeti, serbest meslek hesap hulasası (özeti) ile basit usul hesap özeti yapılan kayıtlardan hareketle Sistem tarafından üretilecektir.
Dönem sonu stok bilgisi envanter modülü İle tamamlanacak, amortismanlar sistem tarafından gider yazılacak ve hesap özetleri otomatik olarak sistem tarafından üretilip beyanname sistemine aktarılacak.
Defter Beyan Sistemine Dahil Olanlar E Fatura Kullanma Zorunluluğu Varmı ?
213 sayılı Kanun kapsamında düzenlenme zorunluluğu bulunan fatura ve fatura yerine geçen vesikalar, serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, gider pusulası, sevk irsaliyesi ve benzer diğer vesikalar, özel mevzuatlarında yer alan düzenlemelere uygun olarak, Defter-Beyan Sistemi üzerinden veya bu Sistem vasıtasıyla elektronik ortamda düzenlenebilecektir.
TEBLİĞDE DÜZENLENEBİLECEKTİR DEMEKLE ŞİMDİLİK ZORUNLU OLMADIĞI ANLAŞILMAKTADIR.
İsteyen mükelelfler yine eskisi gibi kağıt ortamına basılı olan Serbest Meslek Makbuzu Düzenlemeye devam edebilecek.
İsteğe bağlı olarak ta mükellefler www.efatura.gov.tr adresinden, isterlerse özel muhasebe entegrasyon yazılım firmaları ile anlaşarak E-Serbest Meslek Makbuzu düzenleyebileceksiniz. Elektronik ortamda düzenlenen makbuzlar defter beyan sistemine otomatik aktarılabilecek.
Elektronik ortamda düzenlenen makbuzlar muhatabı olunan mükellefe elektronik ortamda iletilirse kağıt çıktı saklanmasına gerek kalmayacak. Elektronik ortamda düzenlenen makbuzlar kağıt çıktıları alınıp kağıt ortamında muhatabına iletilirse, ıslak imzalı olacak ve bir sureti mükellef tarafından saklanacak.
E Defter Beyan Sisteminde dışarıdan XML verisi aktarılabilecek mi
Sistem üzerinden işlem ve kayıt yapılması, defter oluşturulması,kaydedilmesi, muhafazası ve ibrazı, beyanname, bildirim ve dilekçe hazırlanması ve gönderilmesi, elektronik belge düzenlenmesi ile diğer kullanım şekillerine ilişkin standartlar, kurallar, usuller ve bunlarda yapılacak değişiklikler ile teknik kılavuzlar www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden duyurulur ve yayımlanır denmektedir.
Buna göre yayımlanacak teknik kılavuzlardaki standartlara uyan muhasebe yazılımlardan sisteme (XML) veri aktarımı yapılabilecek. Veri eklenebilecek, eklenen verilere sistem üzerinden müdahale edilebilecek.
İDARE TARAFINDAN YAPILAN SUNUMLARDA VERİ GİRİŞİ İÇİN MOBİL UYGULAMALARINDA OLACAĞI BELİRTİLMİŞTİR.
Serbest Meslek Ve İşletme Defterini Beraber Tutan Mükelleflerde Durum Nasıl Olacak ?
Serbest Meslek defterine tabi olup da aynı zamanda diğer faaliyetlerinden dolayı işletme defterini de birlikte tutma zorunluluğu bulunan mükellefler 01.01.2018 tarihi itibari ile tüm defterleri Defter Beyan Sistemi üzerinden tutacaklar. Bunun haricinde noter kanalından defter tasdik ettirmesi gerekmemektedir.
Serbest Meslek Defteri beraberinde Bilanço Defterini ne tabi olan serbest meslek erbapları Serbest Meslek Defteri için sistemi kullanarak elektronik defter tutacak, Bilanço Defterlerini (Yevmiye, Kebir, Envanter) noterden tasdik ederek kağıt ortamda tutacaklar.
Beyanname dönemlerinde Hesap Özetleri yada Gelir Tablosu ve Hesap Özetleri birleştirilerek beyan edilecek.
Örneğin; Mimar olan bir mükellef çizim proje isine ek olarak ta özel bina inşaatı yapıp satıyor ise yapmış olduğu çizim ve proje işlerinden dolayı Serbest Meslek Defteri, Satış Faaliyeti için İşletme Defteri ile beraberinde defter kayıt sistemi üzerinden elektronik olarak tutacak.
Defter Beyan Sisteminde Evrakların Saklanma İşlemi Ve Yükümlülükler ;
Defter-Beyan sistemini kullanan mükelleflerin kayıtları, kullanıcı denetiminin kullanıcı kodu, şifre ve diğer güvenlik mekanizmaları ile elektronik ortamda gerçekleştirilmesi, Sistemin kullanımına ilişkin tüm işlemlerin elektronik olarak yapılması ve her işleme ait işlemlerin kayıt altına alınmasına bağlı olarak kaynağının inkar edilemezliği söz konusu olduğundan mükelleflerce ayrıca kağıt ortamında saklanmasına gerek bulunmamaktadır.
TÜM KAYITLAR İDARE TARAFINDAN ZAMAN AŞIMI SÜRESİNCE MUHAFAZA EDİLECEK.
BAŞKA KURUMLARA İBRAZI İSTENMESİ HALİNDE(SGK, BİLİRKİŞİ, MAHKEMELER VB.) MÜKELLEF TARAFINDAN 10 GÜN ÖNCE İDAREYE YAZILI BAŞVURU YAPILACAK.
MÜKELLEFE ULAŞILAMAYAN HALLERDE BAĞLI BULUNDUĞU VERGİ DAİRESİ BAKANLIĞA BAŞVURU İLE İSTEYEBİLECEK.
