Gerçek veya tüzel mükellefiyet kaydı olan kişilerin adlarına belirli dönemlerde bildirmekle yükümlü olduğu katma değer vergisi, geçici vergi, muhtasar vergisi ve gelir – kurum vergisi beyanlarından dolayı adlarına çeşitli vergi ödemeleri çıkmaktadır. Bu ödemeler en düşük damga vergisi olmakla birlikte en yüksek ise kazançları üzerinden hesaplanan karlarından gelir veya kurum vergisi ödemesi çıkabilmektedir. Çıkan bu ödemeler bazı hallerde ya unutulmakta yada miktar yüksek olduğundan ödeme imkanı olmadığı için ödenemez kişinin adına vadesi geçmiş borç olarak görünür. Bu borçlar üzerine vergi tür ve dönemlere göre çeşitli oranlarda zam uygulamaktadır. Bu ödemelerin daha düzenli olmasını ve amme alacaklarını güvence altına almak için bazı devlet kurumları çeşitli nedenler ile şahıs veya tüzel kişiliklere verilen iş karşılığını ödeme yapmadan önce mükelleften bağlı bulunduğu vergi dairelerinden borcunun olmadığını gösterir yazı yani “borcu yok yazısı” istemektedir. Bu belgeler elden yazılan bir dilekçe yardımı ile vergi dairelerinden başvurulup alınabileceği gibi, gib internet sitesi üzerinden interaktif vergi dairesi girişi yaparak ta alabilmektedir.
İnteraktif vergi dairesi girişi; https://ivd.gib.gov.tr/tvd_side/
Giriş işlemini vergi dairesi tarafından size verilen şifre ile yapacağınız gibi e devlet şifresi ile de giriş yapmanı mümkün. Borcu yok yazısı almak isteyenlere tavsiyemiz öncelikle vergi borcunuzu sorgulama yapmanız ve sorgulamayı aracınız varsa plakasının kayıtlı olduğu vergi dairesine kadar geniş kapsamlı sorgu işlemi yaparak varsa borcunuz yatırdıktan sonra başvurmalısınız. Çünkü vergi borcu olmadığını düşünen kişi sistem üzerinden borç yazısı için başvuru yaptığında daireler çok yoğun olduğu dönemlerde geç cevap vermekte, bu yüzden aynı gün içerisinde borcu yok yazısı almak isteyenler için sorun olmaktadır. Ayrıca 2018 yılı itibari ile güncellenen borç ve amme alacakları hakkındaki kanunun detayına aşağıdaki düzenlemeler ile detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Vergi Dairesi Borcu Yok Yazısı Alma İlgili Yeni Düzenlemeler;
28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 7 nci maddesiyle 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 22/A maddesinde değişiklik yapılmış ve anılan madde 1/1/2018 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.
6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi ile Maliye Bakanı’na ödeme ve işlemlerde, Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması ve yapılacak ödemelerden istihkak sahiplerinin amme borçlarının kesilerek ilgili tahsil dairesine aktarılması zorunluluğu ile kesintilere asgari tutar ve oran getirmeye, kapsama girecek amme alacaklarını tür, tutar, ödeme ve işlemler itibarıyla topluca veya ayrı ayrı tespit etmeye, zorunluluk getirilen ödeme ve işlemlerde hangi hallerde bu zorunluluğun aranılmayacağına ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleme yetkisi tanınmıştır.
Bu itibarla, Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’nca 23.12.2017 tarih ve 30279 sayılı Resmi Gazete’de Tahsilat Genel Tebliği Seri:A Sıra No:1 ‘de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri:A Sıra No:9) yayımlanmıştır.
Değişiklikler sonrasında Tahsilat Genel Tebliği (Seri:A Sıra No:1)’nin AMME ALACAKLARININ KORUNMASI başlıklı İkinci Bölümü’nün V. Amme Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemler ile İşlem Yapanların Sorumlulukları maddesine göre;
5018 sayılı Kanuna tabi kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermaye işletmelerinin, kaynağına bakılmaksızın hak sahiplerine 2.000,- liranın üzerinde;
- Bu Tebliğ ekinde yer alan gider türlerine ilişkin liste (EK-11),
- EK-11’de sayılan gider türleri dışında kalan ancak 4734 sayılı Kanuna göre mal ve hizmet alımları ile yapım işleri (istisnalar dahil),
- Mahkeme ilamları veya icra emirleri,
- 1905 sayılı Menkul ve Gayri Menkul Emval ile Bunların İntifa Haklarının ve Daimi Vergilerin Mektumlarını Haber Verenlere Verilecek İkramiyelere Dair Kanun,
- 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun,
kapsamında yapacakları ödemeler sırasında hak sahiplerinin, Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borçlarının bulunmadığına ilişkin vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge aranılması zorunluluğu getirilmiştir.
Ayrıca;
- 4734 sayılı Kanun kapsamına giren kurumların, mal veya hizmet alımları ile yapım işleri nedeniyle 2.000,- liranın üzerinde yapacakları ödemeler sırasında hak sahiplerinin,
- 5018 sayılı Kanuna tabi olmayan ve 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunmayan kamu tüzel kişiliğini haiz kurum ve kuruluşların (meslekî kuruluşlar ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) mal veya hizmet alımları ile yapım işleri nedeniyle 2.000,- liranın üzerinde yapacakları ödemeler sırasında hak sahiplerinin,
- Kanun, kararname ve diğer mevzuatla nakdi olarak sağlanan Devlet yardımları, teşvikler ve destekler nedeniyle kurumların 2.000,- liranın üzerinde yapacakları ödemeler sırasında ilgililerin,
- 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli “İmtiyazname, Ruhsatname ve Diploma Harçları” başlıklı (8) sayılı tarifenin “VI-Meslek erbabına verilecek tezkere, vesika ve ruhsatnamelerden alınacak harçlar:” bölümünün (16) numaralı alt bölümüne konu, silah taşıma ve bulundurma vesikaları ile yivsiz tüfek ruhsatnameleri talepleri üzerine yapılacak işlemler sırasında ilgililerin,
Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borçlarının bulunmadığına ilişkin belge aranılması zorunluluğu getirilmiştir.
Ancak;
- Su alımı ödemelerinde,
- Abonelik ücretleri, posta ve telgraf giderleri, ihale usulü dışında yapılan haberleşme alımı ödemelerinde,
- İhale usulü dışında yapılan enerji (yakacak ve elektrik) alımı ödemelerinde,
- Eğitim ve öğretime yönelik burs ve diğer adlarla yapılan ödemelerde,
- 6183 sayılı Kanunun 70 inci maddesi gereğince haczedilemeyen ödemelerde,
- 6183 sayılı Kanunun 105 inci maddesinde sayılan tabii afetlere maruz kalanlara yapılan Devlet yardımı, teşvik ve destek ödemelerinde,
- Bütçelerine mahalli idarelerin katkıda bulunduğu kuruluşların proje ve faaliyetleri karşılığında mahalli idarelere sağladığı destek ödemelerinde,
- Spor Toto Teşkilat Başkanlığı tarafından, her çeşit gençlik ve spor tesisi ile eğitim ve öğretim kurumlarının yapılması, yaptırılması, kiralanması, onarım ve bakımlarının yapılması, yarım kalan tesislerin tamamlanması ve tefrişatı için mahalli idarelere (il özel idareleri, belediyeler ve köyler) verilen mali katkı kapsamında nakdi olarak yapılacak ödemelerde,
Maliye Bakanlığı’na vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge aranılmayacaktır.
6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamına girecek amme alacaklarını tür, tutar ve işlemler itibarıyla topluca veya ayrı ayrı tespit etmeye, zorunluluk getirilen işlemlerde hangi hallerde bu zorunluluğun aranılmayacağını belirlemeye Maliye Bakanı yetkili kılındığından, bu yetkiye istinaden “vadesi geçmiş borç” olarak sayılan amme alacakları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
VERGİ TÜRÜ OLARAK
- Yıllık Gelir Vergisi,
- Yıllık Kurumlar Vergisi,
- Katma Değer Vergisi,
- Özel Tüketim Vergisi,
- Özel İletişim Vergisi,
- Motorlu Taşıtlar Vergisi,
- Şans Oyunları,
- Damga Vergisi,
- Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi,
- Gelir ve Kurumlar Vergisine ilişkin tevkifatlar,
- Geçici Vergiler,
- Harçlar,
- Yukarıda sayılan alacaklara ilişkin vergi ziyaı, gecikme zam ve faizleri,
BORÇ TUTARI OLARAK
- Kapsama giren amme alacaklarının toplam 2.000,00 TL’yi aşan tutarı,
(2.000,00 TL altı tutarların bulunması durumunda borcun bulunmadığı kabul edilecektir.)
Bu belgeler, tanzim edildikleri tarihten itibaren 15 gün geçerli olup; mükellefiyet kaydı bulunmayanlar, herhangi bir tahsil dairesinden söz konusu alacaklardan mükellefiyet kayıtlarının olmadığına ilişkin belgeyi almaları halinde vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge aranılmaksızın gerekli ödeme/işlem yapılacaktır.
Zorunluluk getirilen vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belgeyi aramadan ödeme yapanlara ve işlem tesis eden kurum ve kuruluşlara, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uyarınca borçlunun bağlı olduğu takibe salahiyetli tahsil dairesince idari para cezası tatbik edilecektir. 2018 yılı için uygulanacak idari para cezası tutarı 4.000,00 TL’dir. 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesine göre verilen idari para cezasının, ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekmektedir. İdari para cezasına karşı tebliğ tarihini takip eden otuz gün içinde idare mahkemesinde dava açılması mümkündür.
Yapılan değişiklikler uyarınca aynı konuda düzenleme getiren 1993/6 ve 2002/1 Seri No.lu Tahsilat İç Genelgeleri 2018/1 Tahsilat İç Genelgesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
